Refactoring چیست ؟ و چه زمانی باید انجام شود ؟
- Refactoring چیست ؟ و چه زمانی باید انجام شود ؟
- Refactoring چیست ؟ تعریف حرفه ای اما ساده
- Refactoring چرا بخشی از برنامه نویسی حرفه ای است؟
- چه زمانی باید Refactoring انجام شود ؟
- نشانه های واضح نیاز به Refactoring
- Refactoring و تاثیر آن بر خوانایی کد
- Refactoring و بدهی فنی
- Refactoring در پروژه های کوچک و بزرگ
- تفاوت Refactoring با بازنویسی کامل
- Refactoring و تست نویسی
- تاثیر Refactoring بر رشد شغلی برنامه نویس
- جمع بندی
Refactoring چیست ؟ و چه زمانی باید انجام شود ؟
در مسیر توسعه نرم افزار، نوشتن کدی که فقط اجرا شود، کمترین انتظار از یک برنامه نویس است.
آنچه باعث تفاوت بین یک برنامه نویس معمولی و یک برنامه نویس حرفه ای می شود، توجه به کیفیت کد است. پروژه هایی که بدون توجه به ساختار کد توسعه پیدا می کنند، در بلندمدت به مشکلات جدی برمی خورند. در این نقطه است که سوال مهمی مطرح می شود: Refactoring چیست ؟
با گذشت زمان و افزایش قابلیت های نرم افزار، کدها پیچیده تر می شوند. حتی اگر در ابتدا همه چیز مرتب باشد،
فشار زمان، تغییر نیازها و اضافه شدن افراد جدید به تیم می تواند باعث افت کیفیت کد شود. در چنین شرایطی توسعه دهندگان معمولا ترجیح می دهند تغییرات سریع انجام دهند و به ساختار کد توجه نکنند، اما این تصمیم در آینده هزینه زیادی ایجاد می کند.
درک درست Refactoring کمک می کند قبل از رسیدن به این مرحله بحرانی، ساختار کد را اصلاح کنیم.
در این مقاله به صورت جامع بررسی می کنیم که Refactoring چیست ؟، چرا اهمیت دارد، چه زمانی باید انجام شود و چگونه می تواند کیفیت پروژه های نرم افزاری را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
Refactoring چیست ؟ تعریف حرفه ای اما ساده
اگر بخواهیم دقیق بگوییم، Refactoring چیست ؟ فرآیندی است که طی آن ساختار داخلی کد بهبود داده می شود،
بدون اینکه رفتار بیرونی نرم افزار تغییر کند. یعنی کاربر نهایی هیچ تفاوتی احساس نمی کند، اما کد برای توسعه دهنده خواناتر و قابل مدیریت تر می شود.
در Refactoring تمرکز روی طراحی بهتر است. کارهایی مثل کوتاه کردن توابع بزرگ،
حذف تکرارها، بهبود نام گذاری متغیرها و جدا کردن مسئولیت ها، همگی نمونه هایی از Refactoring هستند. این تغییرات ممکن است کوچک به نظر برسند، اما در مجموع تاثیر بزرگی روی کیفیت پروژه دارند.
نکته مهم این است که Refactoring یک کار مقطعی نیست. این فرآیند باید به صورت مداوم و در طول عمر پروژه انجام شود تا کد همیشه در وضعیت سالم باقی بماند.
Refactoring چرا بخشی از برنامه نویسی حرفه ای است؟
برنامه نویسان حرفه ای می دانند که بیشتر زمان توسعه صرف خواندن و فهمیدن کد می شود، نه نوشتن آن. اگر کد خوانا نباشد، هر تغییر کوچکی به یک چالش بزرگ تبدیل می شود و احتمال بروز خطا افزایش پیدا می کند.
Refactoring باعث می شود :
ساختار کد شفاف تر شود
توسعه ویژگی های جدید سریع تر انجام شود
تست نویسی ساده تر و موثرتر گردد
همکاری تیمی بهبود پیدا کند
به همین دلیل Refactoring فقط یک مهارت فنی نیست، بلکه نشانه بلوغ فکری برنامه نویس است.
چه زمانی باید Refactoring انجام شود ؟
دانستن اینکه Refactoring چیست ؟ کافی نیست، بلکه باید زمان مناسب انجام آن را هم تشخیص داد.
یکی از بهترین زمان ها قبل از اضافه کردن یک قابلیت جدید است. اگر ساختار کد فعلی ضعیف باشد، افزودن ویژگی جدید فقط مشکل را عمیق تر می کند. زمان مناسب دیگر زمانی است که برای ایجاد یک تغییر ساده، مجبور به دستکاری چندین بخش مختلف کد می شوی. این موضوع نشان دهنده وابستگی بالا و طراحی نامناسب است.
همچنین وقتی تیم توسعه از تغییر دادن کد می ترسد یا هر تغییر کوچک باعث ایجاد باگ جدید می شود، Refactoring دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت جدی است.
نشانه های واضح نیاز به Refactoring
کد همیشه به صورت مستقیم اعلام نمی کند که نیاز به Refactoring دارد، اما نشانه هایی وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد.
برخی از این نشانه ها عبارتند از:
توابع طولانی که چندین مسئولیت دارند
نام گذاری نامفهوم متغیرها و توابع
تکرار یک منطق در بخش های مختلف پروژه
وابستگی شدید بین ماژول ها
سخت بودن تست کردن کد
وجود این نشانه ها یعنی کیفیت کد در حال کاهش است و باید برای اصلاح آن اقدام کرد.
Refactoring و تاثیر آن بر خوانایی کد
خوانایی کد یکی از مهم ترین معیارهای کیفیت نرم افزار است. کدی که به راحتی خوانده می شود، راحت تر هم تغییر می کند و خطاهای کمتری تولید می کند.
Refactoring با ساده سازی ساختار و حذف پیچیدگی های غیرضروری، باعث می شود منطق برنامه واضح تر شود. این موضوع مخصوصا در پروژه های تیمی اهمیت بالایی دارد، چون افراد جدید سریع تر با کد آشنا می شوند.
در نهایت، خوانایی بالاتر یعنی هزینه نگهداری کمتر و سرعت توسعه بیشتر.
Refactoring و بدهی فنی
بدهی فنی زمانی ایجاد می شود که برای رسیدن سریع تر به نتیجه، کیفیت کد نادیده گرفته شود. این بدهی شاید در کوتاه مدت قابل تحمل باشد، اما در بلندمدت فشار زیادی به تیم توسعه وارد می کند.
Refactoring یکی از بهترین روش های کاهش بدهی فنی است.
هر بار که ساختار کد بهبود داده می شود، بخشی از این بدهی پرداخت می شود و پروژه نفس تازه ای می کشد. نادیده گرفتن بدهی فنی معمولا باعث کند شدن تیم، افزایش باگ ها و نارضایتی توسعه دهندگان می شود.
Refactoring در پروژه های کوچک و بزرگ
برخی تصور می کنند Refactoring فقط برای پروژه های بزرگ لازم است، اما این تصور اشتباه است.
حتی پروژه های کوچک هم اگر Refactoring نشوند، به مرور پیچیده و آزاردهنده می شوند. در پروژه های بزرگ، Refactoring اهمیت دوچندان دارد، چون تغییرات کوچک می توانند تاثیرات گسترده ای داشته باشند. داشتن ساختار مناسب، مدیریت این تغییرات را بسیار ساده تر می کند.
تفاوت Refactoring با بازنویسی کامل
بازنویسی کامل معمولا زمانی پیشنهاد می شود که کد به شدت بی نظم شده باشد،
اما این تصمیم همیشه بهترین گزینه نیست. بازنویسی کامل زمان بر، پرهزینه و پرریسک است. در مقابل، Refactoring به صورت تدریجی انجام می شود و هر تغییر قابل بررسی و تست است. به همین دلیل در اکثر موارد Refactoring انتخاب منطقی تر و امن تری محسوب می شود.
Refactoring و تست نویسی
Refactoring بدون تست، کاری پرریسک است. وجود تست های مناسب این اطمینان را می دهد
که بعد از تغییر ساختار، رفتار برنامه تغییری نکرده است. از طرف دیگر، Refactoring باعث می شود کد تست پذیرتر شود. وقتی وابستگی ها کمتر و ساختار واضح تر باشد، نوشتن تست ساده تر خواهد بود.
تاثیر Refactoring بر رشد شغلی برنامه نویس
توانایی تشخیص مشکلات ساختاری و انجام Refactoring، یکی از تفاوت های اصلی
برنامه نویسان سطح متوسط و حرفه ای است. این مهارت نشان می دهد که برنامه نویس دید بلندمدت نسبت به پروژه دارد.
در مصاحبه های فنی، توانایی تحلیل کد و ارائه پیشنهاد Refactoring یک امتیاز بسیار مهم محسوب می شود و شانس استخدام را افزایش می دهد.
جمع بندی
در این مقاله به صورت جامع بررسی کردیم که Refactoring چیست ؟ و چرا یکی از مهم ترین مفاهیم در توسعه نرم افزار مدرن به شمار می رود. Refactoring به برنامه نویس کمک می کند کدی بنویسد که در برابر تغییر مقاوم باشد.
انجام Refactoring منظم باعث می شود توسعه نرم افزار سریع تر، امن تر و کم هزینه تر انجام شود.
پروژه هایی که این موضوع را نادیده می گیرند، معمولا در بلندمدت دچار فرسودگی می شوند. در نهایت، Refactoring یک طرز فکر حرفه ای است. هرچه زودتر این طرز فکر را در برنامه نویسی خود پیاده کنی، کیفیت کدهایت بالاتر می رود و مسیر رشد شغلی تو هموارتر خواهد شد.
